وقتی وارد حوزه کیفیت در استاندارد PMBOK میشویم یک جمله معروف وجود دارد که عینا مطابق با استاندارد ISO9001 در مورد کیفیت میباشد که جمله اینست: کیفیت درجهای از برآورده سازی الزامات میباشد! کدام الزامات؟ الزامات ذینفعان که ما آنها را در حوزه Scope استخراج کردیم.
یکی از مهمترین اهداف ما در بحث مدیریت پروژه مدیریت و تحقق این الزامات است. یعنی از کلی دانش، ابزار و تکنیک در پروژه استفاده میکنیم که نهایتا بتوانیم این الزامات را برآورده کنیم. که مجددا عرض میکنم که جای استخراج این الزامات حوزه دانش Scope میباشد و برمیگردم به همان جمله اول: کیفیت درجهای از برآورده سازی الزامات میباشد.
بنابراین حوزه کیفیت و Scope به هم مرتبط هستند و این همان جایی است که استاندارد پرینس2 بسیار هوشمندانه این دو حوزه دانش را در قالب یک تم به ما معرفی میکند و جای حوزه دانش Scope و Quality در یک تم قرار دارد و پرینس2 نام آن را Quality گذاشته است.
در Theme یا زمینه Quality ابتدا باید دید در پروژه قرار است چه چیزی تولید شود، با چه الزاماتی، در واقع Scope پروژه ما چیست و بعد باید در مورد اینکه از چه طریقی باید این الزامات باید برآورده شوند صحبت کنیم. و چه تستها و بررسیهایی برای نحقق این الزامات باید صورت بگیرد.
زمینه کیفیت در پرینس2 دارای دو بخش است: Quality Planning یا برنامهریزی برای کیفیت و Quality Control یا کنترل کیفیت. در برنامهریزی کیفیت مشخص میکنیم چه شاخصهایی باید چک شود که پرینس2 اسم این شاخصها را Quality Criteria گذاشته، این شاخصها از چه طریقی باید چک شوند که پرینس2 به این روش چک کردن Quality Method میگوید و اینکه توسط چه کسی یا چه افرادی باید این ارزیابی صورت پذیرد که نام آن را Quality Responsibility گذاشته است.
برای مثال در دیسیپلینی مانند پایپینگ شاخصهایی که باید مورد ارزیابی قرار گیرد شامل: اینکه جوش ها فاقد ترک باشد, جوشها Procrit نداشته باشند، Lack of fusion و Lack of penetration وجود نداشته باشد و Inclusion یا ناخالصی هم در جوش وجود نداشته باشد.
اینها شامل Quality Criteria میباشد یعنی باید برویم و بررسی کنیم بعد از اینکه کار جوش اتمام پذیرفت، با این شاخصها سرجوشهای اجرا شده رو مورد بررسی قرار دهیم. خب متد ما به چه صورت است؟ یکسری از این Criteria ها را میتوانیم از طریق VT یا Visual Test که بازرسی چشمی میباشد به آن برسیم و مورد ارزیابی قرار دهیم، و برای ارزیابی یکسری از این Criteria ها نیاز است که از روش RT یا Radiography Test استفاده کنیم. بنابراین Quality Method شامل VT و RT میباشد.
و نهایتا اینکه چه کسی، چه تیمی یا چه سازمانی باید این اقدامات را انجام دهد. ممکن است برای RT نیاز باشد تا با یک سازمان External یا خارجی قرارداد ببندیم تا این بازرسیهارو برای ما انجام دهند و این Quality Responsibility است. همه این اطلاعات یعنی Quality Criteria، Quality Method و Quality Responsibility باید در سندی بنام Quality Register ثبت شود و اکنون باید وارد فاز اجرا شویم.
بعد از اینکه محصول پروژه تولید شد، بخشهای مختلف پروژه باید بر اساس شاخصها و متدهایی که برنامهریزی کرده بودیم مورد بررسی و تست قرار گیرند و نتایج این تستها مجددا باید در سند Quality Register ثبت شود. استاندارد پرینس2 در Theme یا زمینه کیفیت گامهای لازم برای حصول اطمینان از اینکه محصول پروژه مطابق با الزامات کارفرما یا مشتری در حال تولید است را در اختیار ما قرار میدهد و به خوبی و با اجرای این گامها میتوان اطمینان حاصل کرد که نهایتا محصول نهایی مطابق با خواسته و نیاز مشتری خواهد بود.