در مقاله قبلی (از اینجا بخوانید) در مورد جزء اول سیستم انجام پروژه یعنی روشهای انتخاب ارکان پروژه صحبت کردیم. امروز و در این مقاله قصد داریم به توضیح در مورد مهمترین جزء سیستم انجام پروژه یعنی روشهای انجام پروژه بپردازیم.
از بسیاری از افراد زمانی که در مورد سیستمهای انجام پروژه سوال میشود، به اشتباه در مورد روشهای انجام پروژه صحبت میکنند، در حالی که روشهای انجام پروژه یکی از اجزای چهارگانه سیستمهای انجام پروژههاست.
برای درک بهتر روشهای انجام پروژه بهتر است ابتدا با ارکان مختلفی که در یک پروژه ممکن است بکار گرفته شوند صحبت کنیم.
هر پروژه با مطرح شدن یک نیاز آغاز میشود. این نیاز از سمت مالک پروژه که به او کارفرما گفته میشود میآید. برای اینکه کارفرما به این نیاز در قالب یک پروژه جامه عمل بپوشاند از شخصی یا سازمانی کمک میگیرد تا طراحی را انجام دهد. در کنار آن برای اجرای این پروژه کارفرما باید بتواند منابع مالی لازم را تامین نماید.
پس از آنکه طراحی و تامین منابع مالی انجام شد، کارفرما به شخص یا سازمانی نیاز دارد که ساخت و اجرای پروژه را بر عهده بگیرد. بنابراین در هر پروژه این ارکان به عنوان ستونهای اصلی پروژه به حساب میآیند.
حال بر اساس ترکیب این ارکان است که روشهای انجام پروژه متفاوتی خواهیم داشت.
- روش تک عاملی (In-House)
- روش دو عاملی یا طرح و ساخت (Design-build)
- روش سه عاملی یا متعارف (Design-Bid-Build)
- روش چهار عاملی (Construction Management)
- …
در روش تک عاملی یا امانی، مالک پروژه شخصاً طراحی، تامین مالی و اجرای پروژه را بر عهده خواهد داشت و در واقع تمامی این ارکان در سازمان کارفرما حضور دارند.
در روش دو عاملی مالک پروژه یا کارفرما خود تامین مالی را نیز انجام داده ولی طراحی و ساخت پروژه را به یک پیمانکار طرح و ساخت واگذار میکند.
در روش سه عاملی کارفرما خود تامین مالی را انجام میدهد ولی طراحی و ساخت را به دو شخص یا سازمان متفاوت واگذار میکند.
روش چهار عاملی همانند روش سه عاملی است با این تفاوت که کارفرما از یک مشاور در کنار خود بهره میگیرد که وظیفه هماهنگی میان طراح و پیمانکار ساخت و نظارت بر عملکرد آنها را بر عهده دارد.
در دوره آموزشی سیستمهای انجام پروژه که به زودی در سرزمین مدیریت پروژه منتشر خواهد شد، به طور مفصل و با جزئیات کامل در مورد هر یک از این روشها و مزایا و معایب آنها صحبت کردهایم.